پراکنش غلظت کل چهار عنصر کم‏مصرف گیاهی در دشت بروجن-فرادنبه و اثر آبیاری با پساب شهری

پهنه بندی غلظت کل عناصر کم‏مصرف می تواند در مدیریت حاصلخیزی خاک، کاربرد کود و مصرف پساب اهمیت داشته باشد. هدف از این پژوهش بررسی الگوی توزیع مکانی غلظت کل عناصر مس، روی، آهن، منگنز و تعیین بهترین روش میان یابی جهت تهیه نقشه­های پهنه بندی و بررسی تأثیر پساب بر غلظت این عناصر بود. برای این منظور تعداد 200 نمونه ی خاک به صورت تصادفی و پراکنده از عمق 0 تا 30 سانتی متری دشت بروجن-فرادنبه برداشت و تعدادی از ویژگی های فیزیکوشیمایی و غلظت کل مس، روی، آهن، منگنز در نمونه­ها اندازه­گیری شد. غلظت این عناصر زیر حد مجاز هر عنصر بوده و آلودگی به این عناصر در خاک وجود ندارد. الگوی تغییرات مکانی عناصر مس، روی، آهن با مدل واریوگرام کروی و منگنز با مدل نمائی قابل توصیف بود. هر چهار عنصر کم‏مصرف دارای کلاس وابستگی مکانی متوسط در دامنه تأثیر بودند که نشان­دهنده ی اثرات بیشتر عوامل خارجی نسبت به عوامل طبیعی بوده است. به طور کلی برآورد روش کریجینگ (معمولی و ساده) در مقایسه با روش وزن­دهی معکوس فاصله (توان­های 1 تا 3) بهتر بود. پهنه بندی عناصر بر اساس واریوگرام منتخب و روش کریجینگ نشان داد که غلظت عناصر به ویژه مس، روی و منگنز در بخش شرقی دشت بروجن و اطراف تصفیه خانه بروجن بیشتر از بخش غربی دشت (فرادنبه) بود. احتمالاً آبیاری با پساب تصفیه خانه علت عمده ی این تفاوت در غلظت ها است.